A ju ka ndodhur ndonjëherë të tregoni diçka të rëndësishme dhe të keni ndjesinë se personi përballë nuk po ju dëgjon vërtet? Mund të tundë kokën, të thotë “po, po”, por mendja e tij duket diku tjetër. Në ato momente, edhe pse fjalët tona dëgjohen, ne nuk ndihemi të dëgjuar.
Dëgjimi nuk është thjesht një proces i thjeshtë i marrjes së fjalëve me veshë. Është një akt i thellë pranie dhe lidhjeje. Ky lloj dëgjimi quhet prani empatike dëgjim me gjithë vëmendjen, zemrën dhe dëshirën për të kuptuar.
Çfarë është prania empatike?
Prania empatike është kur vendosim të jemi plotësisht të pranishëm për dikë tjetër, pa gjykime dhe pa nxitim për të dhënë këshilla apo zgjidhje. Është një mënyrë për të thënë:
“Unë jam këtu me ty. Çfarë po kalon ka rëndësi për mua. Dua të të kuptoj.”
Pse ka rëndësi të dëgjojmë kështu?
Kur njerëzit ndihen të dëgjuar:
- Ata hapen më shumë dhe ndajnë me sinqeritet.
- Marrëdhëniet bëhen më të forta dhe më të shëndetshme.
- Konfliktet lehtësohen, sepse secili ndjen që zëri i tij ka vlerë.
- Shpesh, vetëm fakti që dikush na dëgjon na qetëson dhe na jep qartësi.
Shumë herë, njerëzit nuk kanë nevojë për këshilla apo zgjidhje të menjëhershme. Ata kanë nevojë të ndihen të parë, të kuptuar dhe të pranuar.
Si të praktikojmë praninë empatike
Ja disa hapa të thjeshtë që mund të na ndihmojnë të dëgjojmë me gjithë zemër:
- Ndalo dhe përqendrohu – Lëri mënjanë telefonin, mendimet apo punët e tjera. Jepi personit përballë dhuratën e vëmendjes tënde të plotë.
- Dëgjo pa gjykuar – Mos mendo menjëherë “kjo është e drejtë” ose “kjo është e gabuar”. Thjesht dëgjo.
- Pasqyro çfarë dëgjon – Mund të thuash: “Duket sikur je i mërzitur sepse ndihesh i papërfillur…”. Kjo tregon se je duke u përpjekur të kuptosh ndjenjat dhe nevojat e tjetrit.
- Bëj pyetje të buta, jo këshilla të shpejta – Pyetje si: “Si të bën të ndihesh kjo?” apo “Çfarë është më e rëndësishme për ty në këtë situatë?” hapin hapësirë për reflektim.
- Prano heshtjen – Ndonjëherë, prania empatike nuk ka nevojë për shumë fjalë. Një heshtje e ngrohtë dhe e pranishme shpesh flet më shumë se një mijë këshilla.
Një shembull i vogël
Imagjinoni që një mik vjen tek ju dhe thotë:
“Jam lodhur, në punë nuk më vlerësojnë fare.”
Një përgjigje e zakonshme mund të ishte: “Mos e merr seriozisht, gjithkush kalon nga kjo.”
Por një përgjigje me prani empatike do të ishte:
“Po e kuptoj sa e lodhshme është kjo. A ndihesh i zhgënjyer sepse ke nevojë për vlerësim dhe respekt?”
Në këtë rast, miku juaj jo vetëm që dëgjohet, por edhe ndjehet i kuptuar.
Arti i vërtetë i dëgjimit
Të dëgjosh me prani empatike është një art që kërkon praktikë. Nuk ka të bëjë me të pasurit e fjalëve të duhura, por me të qenit aty me zemër, me hapësirë, me gatishmëri për të parë tjetrin në thellësinë e tij.
Kur mësojmë të dëgjojmë kështu, marrëdhëniet tona bëhen më të gjalla, më të buta dhe më të lidhura. Dhe ndoshta dhurata më e madhe që mund t’i japim dikujt është kjo: “Unë të dëgjova. Ti je i rëndësishëm.”
Tek GROK, ne besojmë se prania empatike mund të mësohet dhe të zhvillohet. Përmes lojërave dhe ushtrimeve, fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë se si të dëgjojnë me zemër, duke ndërtuar ura mirëkuptimi dhe afërsie.
